Ông Điệu cho biết, nhận thấy mô hình nuôi ong ruồi đỏ lấy mật mang lại hiệu quả kinh tế cao, ông đã bắt đầu tìm tòi, học hỏi kinh nghiệm từ những người đi trước trong nghề để phát triển mô hình này cách đây 5 năm. Ban đầu, ông chỉ nuôi 5 tổ ong, chủ yếu để phục vụ nhu cầu của gia đình. Tuy nhiên, nhận thấy tiềm năng của mô hình, từ 5 tổ ban đầu, đến nay ông đã phát triển lên 50 tổ, thu về trung bình hơn 70 lít mật mỗi năm. Với giá bán dao động từ 1 - 1,2 triệu đồng/lít, ông có thu nhập gần 100 triệu đồng mỗi năm.
Theo ông Điệu, để nuôi ong ruồi đỏ tự nhiên thành công, người nuôi cần am hiểu về thời tiết và đặc tính sinh học của loài ong này. Để có được mật ong chất lượng, cần đưa ong đến những khu vực có mùa hoa nở rộ, giúp ong dễ dàng thu thập mật hoa.
Chu kỳ nuôi ong ruồi đỏ chỉ kéo dài trong một năm. Thời gian khai thác mật diễn ra từ tháng 3 đến tháng 9. Khi mùa đông đến, do điều kiện thời tiết lạnh giá, đàn ong sẽ “bốc tổ” (bỏ tổ) trở về tự nhiên để tránh rét. Lúc này, các con ong đực sẽ chết, chỉ còn lại ong cái, ong thợ và ong chúa. Do không đủ lượng mật dự trữ cùng nhiều yếu tố khác, ong sẽ không tiếp tục ở lại tổ.
Nắm bắt được đặc tính này, ông Điệu chủ động khai thác mật ong vào đúng thời điểm. Tổ ong mật trong tự nhiên thường rất nhỏ, chỉ khoảng 20 cm, nếu thu mật thì chỉ được 200 - 250 ml. Tuy nhiên, khi đưa về vườn và chăm sóc đúng cách, tổ ong phát triển tốt, giúp ông thu được trung bình 1,5 - 2 lít mật mỗi tổ.
Ông Điệu cho biết: “Để nuôi và khai thác ong ruồi đỏ hiệu quả, cần chú ý đến ba yếu tố quan trọng như, khi vận chuyển, cần đảm bảo di chuyển liên tục, tránh dừng lại để ong không bay ra khỏi tổ. Cần phải thay cây chủ khi tổ ong phát triển, vì theo thời gian, tổ ong lớn dần, cây chủ ban đầu có thể không chịu được sức nặng. Vì vậy, cần thay thế cây chủ vào đúng thời điểm. Nếu bánh mật chưa đủ già mà thay cây chủ, tổ ong có thể bị vỡ. Mặc khác, cần phải hướng tổ ong theo hướng thuận lợi để ong đi tìm mật. Nếu đặt sai hướng, ong sẽ khó kiếm mật, làm tổ ong kém phát triển.
Tuy nhiên, nhược điểm của loài ong này là không thể tách đàn để nhân giống như ong mật. Chu kỳ nuôi ngắn do ong bỏ tổ vào mùa đông. Ong ruồi đỏ có tính hoang dã cao, khó tác động và rất mẫn cảm với các loại thuốc bảo vệ thực vật, thuốc diệt côn trùng.
Điểm nổi bật của kỹ thuật nuôi ong ruồi đỏ tự nhiên là chi phí đầu tư thấp. Ong được khai thác từ tự nhiên, không cần đóng thùng nuôi, trong khi giá bán mật ong lại cao. Nhờ vậy, ông Điệu có thể chủ động nguồn mật ong quý giá.
Mật ong ruồi có màu vàng nhạt, vị ngọt dịu và thanh. Mật có hương thơm tự nhiên nhưng không mang mùi đặc trưng, do ong hút mật từ nhiều loài hoa trong tự nhiên. Bên cạnh đó, ong ruồi đỏ rất kén chọn nguồn nước, thường tìm các nguồn nước sạch để uống. Đây cũng là một yếu tố giúp mật ong ruồi có hương vị thanh khiết hơn so với các loại mật khác.
Ngoài giá trị kinh tế từ mật ong, ông Điệu cho biết nghề nuôi ong còn mang lại nhiều lợi ích về môi trường sinh thái. Ong giúp thụ phấn cho cây trồng, tăng năng suất và chất lượng sản phẩm nông nghiệp, đồng thời góp phần bảo vệ tính đa dạng sinh học. "Con ong rất nhạy cảm với điều kiện môi trường, đặc biệt là khói bụi và hóa chất. Vì vậy, gia đình tôi luôn ý thức trong việc thu gom và xử lý rác thải, hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trong sản xuất nông nghiệp", ông Điệu chia sẻ thêm.
Ông Nguyễn Văn Ngọc, Chủ tịch Hội Nông dân phường Hoài Xuân, nhận xét: "Ông Đặng Hữu Điệu là một nông dân năng động, sáng tạo. Không chỉ giỏi làm kinh tế, ông còn tích cực hỗ trợ, chia sẻ kinh nghiệm nuôi ong ruồi đỏ với bà con trong vùng. Ông xứng đáng là tấm gương sáng để hội viên khác học tập và noi theo."
Hội Nông dân tỉnh Bình Định
