Toàn huyện Phù Cát hiện có khoảng 1.250ha dừa xiêm, trong đó có gần 1.160ha đang thời kỳ cho trái. Diện tích dừa xiêm tập trung chủ yếu ở các xã: Cát Hanh, Cát Hiệp, Cát Lâm, Cát Sơn, Cát Trinh,..... Dừa xiêm không những được trồng trong vườn nhà mà còn được trồng xen với các loại cây trồng cạn ngắn ngày khác như đậu phụng, mỳ, bình tinh,... Nhờ thích hợp với đất đai địa phương và được nông dân đầu tư chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh đầy đủ nên cây dừa xiêm sinh trưởng phát triển tốt. Dừa xiêm sau 3 năm trồng sẽ cho trái và từ năm thứ 4 trở đi bắt đầu ra trái mạnh, trung bình mỗi cây cho thu hoạch từ 100 – 120 trái/năm và được thương lái đến mua tại vườn với giá với giá 6.000 đồng/trái vào mùa mưa, 10-12 nghìn đồng/trái vào mùa nắng và các dịp lễ, Tết, người trồng dừa có thu nhập khoảng 1 triệu đồng/cây/năm.
Ngoài bán dừa tươi làm thức uống, nhiều hộ trồng dừa xiêm ở Phù Cát còn tự nhân giống để trồng và bán cho thị trường, với giá 40 – 60 ngàn đồng/cây, cũng tạo nguồn thu nhập đáng kể cho nhiều hộ dân. Không những dễ trồng, ít tốn công chăm sóc mà cây dừa xiêm còn giải quyết được vấn đề nước thải đối với các hộ chăn nuôi ở địa phương. Nguồn phân và nước thải trong chăn nuôi được dùng để tưới dừa giúp dừa phát triển tốt, cho trái nhiều hơn so với bình thường.
Gia đình bà Trần Thị Tuyết - ở thôn Hòa Đại – xã Cát Hiệp có hơn 100 cây dừa xiêm đang giai đoạn cho trái. Ngoài trồng dừa, bà còn thả nuôi 9 heo nái sinh sản và khoảng 150 heo thịt. Số phân và nước thải trong nuôi heo bà đều dùng để tưới cho cây dừa; đồng thời trong quá trình trồng và chăm sóc gia đình bà đều áp dụng đúng các quy trình kỹ thuật …. Nhờ đó, vườn dừa của gia đình bà luôn phát triển tốt, cho năng suất cao và ổn định. Ngoài bán dừa tươi, gia đình bà còn chọn những trái dừa tốt để ươm giống bán. Mỗi năm, gia đình bà ươm bán từ 1000 – 2000 cây dừa xiêm giống, với giá 50.000 đồng/cây, đem lại thu nhập từ 50 đến 100 triệu đồng. Như vây, mỗi năm cây dừa Xiêm đem lại cho gia đình bà thu nhập gần 200 triệu đồng. Hiện tại, gia đình bà đang trồng và chăm sóc thêm 200 cây dừa Xiêm trên diện tích 0,5ha đất trồng keo và hoa màu trước đây, hứa hẹn sẽ cho thu nhập khá trong thời gian tới.
Nhằm nâng cao giá trị cây dừa xiêm, huyện Phù Cát cũng đã xây dựng nhãn hiệu chứng nhận “Dừa xiêm Phù Cát” và sản phẩm Dừa xiêm Phù Cát đạt chuẩn 03 sao theo chương trình OCOP. Đã đề nghị cấp mã số vùng trồng xuất khẩu dừa tươi sang thị trường Trung Quốc với diện tích 50,29 ha cho 130 hộ. Thực hiện mô hình sản xuất dừa hữu cơ với diện tích 18,4 ha ở 3 xã Cát Trinh, Cát Lâm và Cát Hiệp. Đồng thời, đã thành lập 02 Hội quán dừa ở xã Cát Hanh và Cát Hiệp để hỗ trợ nhau trong việc tổ chức sản xuất theo tiêu chuẩn hữu cơ, xác minh mã số vùng trồng và bao tiêu sản phẩm. Đặc biệt, ngành nông nghiệp huyện cũng đã hỗ trợ xây dựng mô hình “cây dừa nhà tôi” ở một số vườn dừa để hỗ trợ quảng bá tiêu thụ dừa bền vững cho bà con nông dân.
Anh Lưu Anh Vũ, ở thôn Tùng Chánh, xã Cát Hiệp – chủ vườn dừa thực hiện mô hình cho biết: “những cây dừa được chọn vào mô hình là cây to khỏe, điều kiện vệ sinh tốt, sản lượng cao và phải trồng theo tiêu chuẩn, quy trình VietGAP. Trên mỗi cây dừa đều có gắn mã QR, với đầy đủ thông tin định danh: Giống cây, tuổi cây, giá bán, thời gian trồng. Khách hàng có thể chọn cây vừa ý và đặt mua, mức giá trung bình 800 nghìn đồng đến 1 triệu đồng/cây. Theo thỏa thuận, trong suốt 1 năm, người mua được hưởng toàn bộ số quả trên cây (khoảng 100-120 quả/năm)”.
Ông Nguyễn Văn Lê – Trưởng phòng NN&PTNT huyện Phù Cát cho biết: “Thời gian tới, huyện Phù Cát sẽ tiếp tục khuyến khích và tạo điều kiện để nông dân mở rộng diện tích cây dừa. Đồng thời, mở rộng diện tích trồng dừa hữu cơ, đẩy mạnh các hoạt động liên kết trong việc cấp mã số vùng trồng và quảng bá, bao tiếu sản phẩm dừa xiêm Phù Cát”.
Hội Nông dân tỉnh Bình Định
